Kai theih palh lo ahcun Chin State ah CNA talh loin pengtlang CDF le PDF phu 16 hrawng an um rua ka ti. Hihi Chin ralkap pakhat ah asiloah kan i funtom i kan lung ai rual cikcek lo ahcun kan inn lo le kan ram sung cikcek in ral kan doh hnu ah, cun nunnak tamtuk a liam hnu ah sunghnak nih a vun kan phuat rih hrimhrim lai. Kan ram hmanh hi ralhrang nih an kan chuh thai khawhmi asi. Nihin i Chinmi kan lung ai rual lo ning hi Syria Civil War he ai khat ngai cang in ka hmu kei cu.
2011 lio ah Syria President Bashar al-Assad cu MAH bantuk in a hrawkhrawl tuk cang caah le an ram a tlakchiatter tuk cang caah ramchung ral kanmah bantuk hin a rak tho ve. Duhlonak langhternak menmen nih a tlinh ti lo caah hriamnam tlaih in an doh ve i, kanmah bantuk hin an lung ai rual kho ve ti lo, mah pengtlang cio caah raldoh kan i timh bantuk hin phun khát le phun khát an i timhmi le an duhnak ai đang cio, an duh lomi le thlak an timhmi cu Al-Assad cu a si ko nain.
Syria President thlak hmasa nak khan anmah le timhmi (pengtlang caah raldoh) cio hawih in raldo an thok, Foreign Shia Militias, Opposition Forces, Free Syrian Army, Nationalist Jihadis, Jabhat Fatah al-Sham (formerly Jabhat al-Nusra), Arab Gulf States, Islamic State, Kurdish People’s Protection Units le hriamtlai phu hme tete an tamtuk rih ka chim cawk lo an um. Syria President Al-Assad kha thlak hmasa i tim loin kah hlan chawlphah ti phun in an covo le an i timhmi tu ahkhan an buai deuh.
A hnu ahcun anmah le anmah kha an i kap lehlam cang, vaivuanh hram an i thok colh, Syria ram minthang taktak le khua nuam timi a rak si nain tu cu an inn a rawk dih cikcek cang. A ram an chuahtak dih, refugees 7 million tluk nih a ram an chuaktak in 2022 ah khan UNHCR nih cun a chim. Kum 12 chung ramchung ral a thơ cang nain Al-Assad dirhmun tu a fek chin lengmang i a ram cu a rawk dih cikcek cang.
Tutan Chinmi kannih zong Syria Civil War dirhmun kan lo chin lengmang mi a lo ka ti, ralhrang MAH kha priority ah chia loin kahhlan chawlphah mah savo ding ah dawh kan buai deuh cang hi mu. Lung i rualnak tel loin le kan tuah hmasa dingmi kan i fiang lo a si ahcun, kan ram, kan inn le lo, minung tamtuk kan thih hlan hin raldoh hi mak zokzok hmanh ah kan i hlawkpi deuh lai dah ka ti. A ruang cu kan rawk dih cikcek hnu ah kan sungh rih ding cu a fiang tuk ko cu teh, Syria nih pei hmanthlak bantuk in kan hmai ah tuanbia an rak tial cang kha.
Miphun hawi hna, kan lungfim deuh a herh cang hi! Kan inn le lo cu rawk dih hmanhsehlaw kan lungrualnak le tantinak cu an hrawk kho lai lo, timi thinlung put kan ngeih a herh tuk cang hi. MAH tei hmasa hi i tim ko hna usih, lungrual hmasa hi i tim ko hna usih, tanti hmasa hi i tim ko hna usih, Falam cu Falam miphun ta a si ko lai. Hakha cu Hakha miphun ta a si ko lai, Matupi cu Matupi ta a si ko lai, kan buai hmasa lo dingmi ahhin buai hna hlah usih. Jesuh nih pei zeidang nakin a pennak le a lianngan kawl hmasa ulaw zeidang vialte zong chapchih nan si ko lai, a ti kha! Cucaah zeidang vialte nakin MAH hi tei hmasat i tim ko hna usihlaw zeidang chinchin cu kanmah ta lawngte pei a si cang leh lai cu.
Khuapi chung raldoh kan duh lo, mipi lak raldoh kan duh lo, kan khua rawh ding kan duh lo, timi pawl ruahnak cu MAH caah teinak hriamnam thabik a si. Ukraine mipi bangin kan inn lo le minung kan rawk i kan thih zongah kan ram kan sungh lo kha a biapi a si timi thinlung pu kho ve cang hna usih. Khawika khua le mipi lak zongah MAH minung nan hmuh ahcun kap ko hna u, cuthil kan tuah khawh ahcun Vanlawng raldohnak in MAH caah tihnung a si deuh lai, an celh lo bikmi tactics zong a si cucu. Civil War ahcun mipi le inn le lo zong nih an tuar ve pei a herh cu, hriamnam thatha ngeihlo hlei lo temtuarnak um lo in hi ral hi zeitindah kan tei lai ti cu nan i ruah ngam hna? Lung i rual ko hna usih, kan tei hrimhrim lai, a caan a naite cang, ralhrang hi cawlcangh an thiam caah a si an tlawmte cang timi cu zapi theih a si ko. Credit; Chelsea Bawi